ANALISIS PENETAPAN HARGA DALAM JUAL BELI SEPEDA BEKAS DI BENGKEL MA’HAD AL-ZAYTUN PERSPEKTIF HUKUM EKONOMI SYARIAH
Main Article Content
Abstract
There are two main problems of this research, namely pricing in the sale and purchase of used bicycles at the Ma'had Al-Zaytun workshop and the application in the perspective of Sharia Economic Law. This research is motivated by the need to examine whether the process of pricing used bicycles has met the criteria stipulated in sharia economic law, as well as how the pricing policy in the workshop is in line with the values of honesty, willingness and justice in sharia economic law.
This research aims to analyze the process of pricing used bicycles at Ma'bad Al-Zaytun Workshop and assess its suitability with the principles in sharia economic law. This research uses a descriptive qualitative method with data collection techniques through interviews, observation, and documentation to understand the pricing practices at the workshop.
The results show that the pricing of used bicycles at the Ma'had Al-Zaytun Workshop is influenced by the condition of the bicycle, repair costs, and scarcity factors. This pricing also applies the principles of fairness and transparency in accordance with sharia economic law. By offering quality used bicycles and affordable prices, transactions take place without elements of maisir, gharar, riba, and batil. Both parties benefit and the transaction is carried out on a consensual basis, reflecting social and religious values that support the creation of trust and customer satisfaction. This research is expected to be a guide for Ma'had Al-Zaytun workshops in setting fair and Shari'a-compliant prices, as well as contributing to the Islamic economic literature in the context of buying and selling used goods.
Keywords: Pricing, Used Bicycle Sale and Purchase, Sharia Economic Law
Downloads
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
References
Al-Maraghi, A. M. (1993). Terjemah Tafsir Al-Maraghi (B. Abu-Bakar, H. N. ALY, & A. U. Sitanggal (penerj.)). PT Karya Toha Putra Semarang.
Andanari, C., Abubakar, A., & Basri, H. (2023). Prinsip Kejujuran dalam Jual Beli Menurut Perspektif Al-Qur’an. Jurnal Cakrawala Ilmiah, 2(6). https://bajangjournal.com/index.php/JCI
Anita, D. (2019). Urgensi Akad Dalam Transaksi Bisnis Islam. Madani Syari’ah, 2(2), 65–78. https://stai-binamadani.e-journal.id/Madanisyariah/article/view/140/112
Ardianti, S. (2021). Lahir Dan Berakhirnya Akad Pada Aplikasi Go-Jek Fitur Go-Food Menurut Pandangan Hukum Islam (Study Kasus Di Kota Metro). Institut Agama Islam Negeri Metro.
Arfan, A. (2017). Tipologi Multiakad Dalam Produk Fatwa Dewan Syariah Nasional-Majelis Ulama Indonesia Perspektif Teori Dan Batasan Multiakad Al ‘Imrani. ULUL ALBAB Jurnal Studi Islam, 18(2), 269. https://doi.org/10.18860/ua.v18i2.4787 https://www.proquest.com/scholarly-journals/tipologi-multiakad-dalam-produk-fatwa dewan/docview/2030503400/se-2?accountid=215586
Aziz, S. A., & Ahmad, R. (2016). Satu Penilaian Konsep Al-Darurah dalam Kewangan Islam Semasa. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 13(1), 118–134. https://journal.unisza.edu.my/jimk/index.php/jimk/article/viewFile/81/68 https://www.proquest.com/docview/2544274892/fulltextPDF/8A6CC1D71DA4381PQ/1?accountid=215586&sourcetype=Scholarly%20Journals
Azkiyya, A. N. (2023). Tinjauan Hukum Ekonomi Syariah terhadap pembatalan akad Istishna’: Studi kasus pada praktik penjahitan pakaian di Tyzaracollection Kecamatan Soreang Kabupaten Bandung. UIN Sunan Gunung Djati.
Budiastuti, D., & Bandur, A. (2018). Validitas dan Reliabilitas Penelitian. In Metode Penelitian Pendidikan Matematika. Mitra Wacana Media.
Dahalan, H. M., Junaidi, M. A. H., Rahman, M. R. A., & Dahlan, N. K. (2021). Prosedur Tatatertib Peguam Syarie di Mahkamah Syariah: Analisis dari Perspektif Prinsip Syariah. Islamiyyat, 43(Isu Khas), 153–163. http://journalarticle.ukm.my/17990/1/48473-157278-1-PB.pdf https://www.proquest.com/scholarly-journals/prosedur-tatatertib-peguam-syarie-di-mahkamah/docview/2544274892/se-2?accountid=215586
Fadlila, I. N. (2017). Jual Beli Cohung Oleh Pengrajin Dadak Merak Reog Ponorogo: Bolehkah Menurut Islam? Ulul Albab Jurnal Studi Islam, 18(1), 104–116. https://doi.org/10.18860/ua.v18i1.4296 https://www.proquest.com/docview/2603457403/fulltextPDF/6BB5DAEC35594E0APQ/21?accountid=215586&sourcetype=Scholarly%20Journals
Fauzia, Khasanah, U., Artiah, H., Afni, N., & Nurbaiti. (2022). Sistem Operasional Internal Bank Syariah. Universitas Islam Negeri Alaudin Makassar.
Fuadi, Sudarmanto, E., Nainggolan, B., Martina, S., & Rozaini, N. (2021). Ekonomi Syariah. In Ekonomi Syariah. Yayasan Kita Menulis. https://repository.iain-ternate.ac.id/id/eprint/12/1/FullBook Ekonomi Syariah.pdf
Fuhaidah, U. (2019). Menelaah Living Qur’an-Hadis Akad Jual Beli Pada Masyarakat Kuala Tungkal Kabupaten Tanjung Jabung Barat Propinsi Jambi. Journal of Qur’an and Hadith Studies, 5(1), 79–100. https://doi.org/10.15408/quhas.v5i1.13417 https://www.proquest.com/scholarly-journals/menelaah-living-qur-hadis-akad-jual-beli-pada/docview/2463116948/se-2?accountid=215586
Haetami, E., & Badruzaman, D. (2020). Pelaksanaan Asas Kerelaan Terhadap Pola Transaksi E-Commerce (Analisis Surat an-Nisaa Ayat 29). Ekonomi Syariah dan Bisnis, 3(1), 48–60. http://jurnal.unma.ac.id/index.php/mr/index
Halimatussa’diyah, Johari, & Indrajaya, D. T. (2023). Tinjauan Fiqh Muamalah Terhadap Penetapan Harga Minyak Goreng Saat Kelangkaan di Kabupaten Siak. Journal of Sharia and Law, 2(4), 1–16. https://jom.uin-suska.ac.id/index.php/jurnalfsh/login.
Hardani, Auliya, N. H., Andriani, H., Fardani, R. A., Ustiawaty, J., Utami, E. F., Sukmana, D. J., & IstiqomH, R. R. (2020). Metode Penelitian Kualitatif & Kuantitatif. Pustaka Ilmu Group Yogyakarta.
Hayati, S. (2019). Perlindungan Konsumen Dalam Jual Beli Barang Bekas Tinjauan Hukum Ekonomi Syariah. Adzkiya: Jurnal Hukum dan Ekonomi Syariah, 7(2), 259–278. https://repository.metrouniv.ac.id/id/eprint/6737/1/Adzkiya.pdf
Itona, T. (2022). Praktik Gharar Dan Maisir Era Modern. Muamalat : Jurnal Kajian Hukum Ekonomi Syariah, 14(2), 163–176. https://journal.uinmataram.ac.id/index.php/muamalat/index
Ja’far, A. K. (2019). Hukum Perdata Islam Di Indinesia. Gemilang Publisher.
Katsir, I. (2003). Tafsir Ibnu Katsir (M. A. Ghoffar (penerj.)). Pustaka Imam Asy-Syafi’i.
Kementerian Agama RI. (2021). Al-Qur’anul Karim Al-fariq Terjemahan Perkata Transliterasi Latin A5. Kaysa Media.
Laili, N. F. (2023). Analisis Hukum Ekonomi Syariah Tentang Akad Jual Beli Istishna’ Pada Alat Musik Rebana (Studi Kasus Home Industri Alif Percussion Desa Karang Malang Kecamatan Gebog Kabupaten Kudus). Institut Agama Islam Negeri Kudus.
Mahkamah Agung RI. (2011). Kompilasi Hukum Ekonomi Syariah. In Mahkamah Agung Republik Indonesia Direktorat Jenderal Badan Peradilan Agama.
Maisaroh, S. (2023). Tinjauan Hukum Ekonomi Syariah Tentang Penetapan Harga dalam Jual Beli Buah Pala Basah dan Kering (Studi di Desa Harapan Jaya Kecamatan Way Ratai Kabupaten Pesawaran). Universitas Islam Negeri Raden Intan Lampung.
Moleong, L. J. (2017). Metodologi Penelitian Kualitatif. PT Remaja Rosdakarya.
Mujiatun, S. (2014). Jual Beli dalam Perspektif Islam: Salam dan Istisna. t Akuntansi Dan Bisnis, 13(2).
Muljawan, D., Suseno, P., Purwanta, W., & Yumanita, D. (2020). Buku Pengayaan Pembelajaran Ekonomi Syari’ah Untuk Sekolah Menengah Atas Kelas X. Departemen Ekonomi Dankeuangan Syariah Bank Indonesia.
Mursal, M. (2017). Implementasi Prinsip-Prinsip Ekonomi Syariah: Alternatif Mewujudkan Kesejahteraan Berkeadilan. Jurnal Perspektif Ekonomi Darussalam, 1(1), 75–84. https://doi.org/10.24815/jped.v1i1.6521
Musnandar, A. (2017). Manajemen Inklusif Dengan Prinsip Maqashid Al Syari‘Ah Dalam Penghitungan Zakat Dan Pajak. Ulul Albab Jurnal Studi Islam, 18(2), 221–238.https://doi.org/10.18860/ua.v18i2.4412 https://www.proquest.com/docview/2030502483/fulltextPDF/9B54B074D3774CE2PQ/2?accountid=215586&sourcetype=Scholarly%20Journals
Nasyiah, I., & Khalid, I. (2017). Jual Beli Hewan Tonak Lopeh Kajian Hukum Islam: Studi di Desa Gema Kampar-Kiri Hulu. Ulul Albab Jurnal Studi Islam, 18(1), 62–83. https://doi.org/10.18860/ua.v18i1.4298 https://www.proquest.com/docview/2904276848/fulltextPDF/7E700A4C1A5745ECPQ/5?accountid=215586&sourcetype=Scholarly%20Journals
Nurfadila, S. (2022). Tinjauan Hukum Islam dan Hukum Positif Terhadap Penentuan Harga dalam Jual Beli Sparepart Bekas (Studi Pada Toko Pak Arnol Pasar Loak Jl. Ikan Sepat Teluk Betung Selatan). Universitas Islam Negeri Raden Intan Lampuung.
Pardiansyah, E. (2022). Konsep Riba dalam Fiqih Muamalah Maliyyah dan Praktiknya dalam Bisnis Kontemporer. Jurnal Ilmiah Ekonomi Islam, 8(2), 1270–1285. https://jurnal.stie-aas.ac.id/index.php/jie
Rahayu, S. U., Sahrudin, S., & Ritonga, S. M. (2023). Analisis Jual Beli dalam Perspektif Islam. El-Mujtama: Jurnal Pengabdian Masyarakat, 4(2), 1171–1179. https://doi.org/10.47467/elmujtama.v4i2.4841
Ramadhan, K., & Kurniawan, R. R. (2022). Perdagangan dan Bisnis dalam Islam. Al-Ibar: Artikel Sejarah Pemikiran Ekonomi Islam, 1(1), 1–19. https://doi.org/https://doi.org/10.31219/osf.io/zxng4 https://www.proquest.com/working-papers/perdagangan-dan-bisnis-dalam-islam/docview/2667620780/se-2?accountid=215586
Razali. (2018). Perspektif Ekonomi Syariah Tentang Jual Beli Pakaian Bekas di Pajak Melati Medan. Institut Agama Islam Negeri Lhokseumawe.
Razif, N. F. M., Samsulkamal, N. S., & Ahmad, R. (2021). Takyif Fiqhi terhadap Konsep Spekulasi. Islamiyyat, 43(2), 81–92. https://doi.org/10.17576/islamiyyat-2021-4302-07 https://www.proquest.com/docview/2823076918/fulltextPDF/7E700A4C1A5745ECPQ/3?accountid=215586&sourcetype=Scholarly%20Journals
Samsudin, A. R., & Hadiat. (2024). Implikasi Pemberlakuan Sistem Perbankan Ganda Terhadap Penerapan Norma Hukum Islam Di Dalam Perbankan Syariah Di Indonesia. IQTISHOD: Jurnal Pemikiran dan Hukum Ekonomi Syariah, 3(1), 1–27. https://doi.org/10.69768/ji.v3i1.46
Setiawan, E. (2023). Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI) Kamus versi online/daring (dalam jaringan). Digital Ocean. https://kbbi.web.id/jual beli
Shihab, Q. (2005). Tafsir Al-Misbah, Kesan, Pesan, dan Keserasian Al-Qu’an. Lentera Hati.
Soemitra, A. (2017). Bank dan Lembaga Keuangan Syariah. Kencana.
Sugianto, D., Albanjari, F. R., & Syakarna, N. F. R. (2023). Tinjauan Ekonomi Syariah Terhadap Praktik Jual Beli Makanan Pada Rumah Makan Dapoer Bosdito Desa Plalangan Kecamatan Jenangan Kabupaten Ponorogo. Musyarakah: Journal of Sharia Economic (MJSE), 12(2), 112–122.
Sugiyono. (2016). Metode Penelitian Kuantitatif, Kualitatif, dan R&D. Alfabeta.
Suharyanto. (2018). Kinerja Kualitas Pelayanan Dan Pengaruhnya Terhadap Kepuasan Pelanggan Bengkel JM Motor Bandung Barat. Spektrum Industri, 16(2), 167–178. https://doi.org/10.12928/si.v16i2.11537 https://www.proquest.com/scholarly-journals/kinerja-kualitas-pelayanan-dan-pengaruhnya/docview/2656340715/se-2?accountid=215586
Suryaman, M., & Bisri, H. (2023). Prinsip-Prinsip dan Kaidah Dasar Transaksi dalam Sistem Ekonomi Syariah. Al Mashalih - Journal of Islamic Law, 4(1), 1–8. https://doi.org/10.59270/mashalih.v4i1.165
Syukran, M., & Mariani. (2023). Penyelesaian Sengketa Dan Ruang Lingkup Ekonomi Syariah. Journal of International Multidisciplinary Research, 1(2), 170–178. https.//journal.banjaresepacific.com/index.php/jimr
Wahidmurni. (2017). Pemaparan Metode Penelitian Kualitatif. UIN Maulana Malik Ibrahim.
Wekke, I. S. (2019). Metode Penelitian Ekonomi Syariah. Gawe Buku.
Yahanan, A., Murzal, Muntaqo, F., Nurhidayatuloh, & Sulistiyaningrum, H. P. (2022). Bimbingan Teknis Penerapan Prinsip Kejujuran Dalam Perjanjian Jual Beli Berbasis Ekonomi Digital di Desa Pulau Panggung pada Masa Pandemi Global. Jurnal Widya Laksana, 11(2), 344–355. https://doi.org/10.23887/jwl.v11i2.45260